Nowa Lewica

Na złożoną w marcu br. interpelację posłów Jana Szopińskiego i  Wojciecha Maksymowicza w sprawie pomocy rządu we wdrożeniu prototypu polskiego respiratora, skonstruowanego przez naukowców Politechniki Bydgoskiej - odpowiedział Wojciech Murdzek sekretarz stanu w Ministerstwie Edukacji i Nauki. W obszernym tekście informuje, że zadanie dot. respiratora było wspomagane wnioskowanymi dotacjami, ale... udzielone dotychczas wsparcie (...) miało charakter incydentalny i związane było ze szczególnym okresem wystąpienia w Polsce stanu epidemii. Epidemia wygasła, więc o przyspieszeniu wdrażania pod patronatem premiera, o co wnioskowali posłowie - słowa nie ma.

Warto zapoznać się z treścią odpowiedzi ministra, choćby dla poznania mozliwosci ulg podatkowych we wdrażaniu nowatorskich projektów, o co tez pytali posłowie.

"Politechnika Bydgoska im. Jana i Jędrzeja Śniadeckich (poprzednio: Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy im. Jana i Jędrzeja Śniadeckich w Bydgoszczy)
w kwietniu 2020 r. wystąpiła z wnioskiem o zwiększenie wysokości subwencji z przeznaczeniem na kontynuację prac projektowych nad prototypem prostego respiratora wspomagającego chorych z niewydolnością oddechową wynikającą z choroby COVID-19.

Na mocy decyzji nr 40/WFSN/2020, w związku z realizacją zadania szczególnie istotnego dla polityki naukowej państwa, minister właściwy ds. szkolnictwa wyższego i nauki przyznał Uczelni wnioskowane środki finansowe w kwocie 125 tys. zł.

W sierpniu oraz październiku 2020 roku Uczelnia występowała z kolejnymi wnioskami argumentowanymi koniecznością optymalizacji urządzenia
pod względem konstrukcyjnymi i technologicznym, a także obowiązkiem przeprowadzenia badań technicznych i przedklinicznych niezbędnych
do przeprowadzenia certyfikacji respiratora.

Na mocy kolejnych decyzji - 72/WFSN/2020 oraz 91/WFSN/2020 minister właściwy ds. szkolnictwa wyższego i nauki udzielił Uczelni wsparcia finansowego o łącznej wartości 2 650 tys. zł na realizację dalszych prac rozwojowych.

Zgodnie z pismem z 26 lipca 2021 r. przedłożonym Rektorowi Uczelni przez Kierownika projektu Respirator CoViVentil^UCM02 poddany został badaniom technicznym z udziałem inżynierów i przedstawicieli medycyny.

Jednocześnie 23 czerwca 2021 r. Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie (dalej: SGGW w Warszawie) wystąpiła do Ministra Edukacji i Nauki z wnioskiem o zwiększenie wysokości subwencji w kwocie 1 860 tys. zł z przeznaczeniem na realizację badań związanych z oceną efektywności urządzeń wspomagających wentylację płuc pacjentów, w tym respiratorów CoViVentil^UCM02 i rozdzielnika objętości oddechowej Ventil prowadzonych
przez zespół  SGGW w Warszawie – prof. Z. Gajewski, UTP w Bydgoszczy – prof. T. Topoliński i IBIB PAN – prof. A. Liebert. Jak podkreślono we wniosku udzielenie dalszego wsparcia przez Ministerstwo Edukacji i Nauki pozwoli na kontynuację i wyraźne przyspieszenie badań, których wyniki są niezbędne
dla przeprowadzenia procesu certyfikacji urządzeń wspomagających wentylację płuc pacjentów z niewydolnością oddechową. Prace obejmować miały realizację badań przedklinicznych na zwierzętach (świnia domowa) w laboratoriach Centrum Medycyny Translacyjnej SGGW w Warszawie.

Należy podkreślić, iż Ministerstwo Edukacji i Nauki bacznie przygląda się postępom prac nad rozwojem respiratorów CoViVentil^UCM02 oraz realizowanym badaniom przedklinicznym. Pokładając nadzieję, że badania zakończą się pomyślnie, liczę na sprawny przebieg procesu zmierzającego do certyfikacji urządzenia.

Odnosząc się w tym miejscu do pytania nr 3 dotyczącego kwestii planowanego w roku bieżącym wsparcia finansowego dla zespołów naukowych, uczelni
i ośrodków naukowych na działania związane z tworzeniem i wdrażaniem do produkcji wynalazków związanych z medycyną i opieką zdrowotną, należy wskazać, iż finansowanie tego typu działań nie jest bezpośrednim zadaniem MEiN. Udzielone dotychczas wsparcie dla poszczególnych podmiotów w formie zwiększenia wysokości subwencji miało charakter incydentalny i związane było ze szczególnym okresem wystąpienia w Polsce stanu epidemii.

Co do zasady jednak zadania związane ze wsparciem badań naukowych i prac rozwojowych finansowane są przez wyspecjalizowane w tym zakresie agencje wykonawcze nadzorowane przez Ministra tj. Narodowe Centrum Nauki (dalej: NCN) oraz Narodowe Centrum Badań i Rozwoju (dalej: NCBR).

NCBR – zgodnie z zadaniami określonymi w ustawie z dnia 30 kwietnia 2010 r. o Narodowym Centrum Badań i Rozwoju – wspiera współpracę w obszarze nauka-biznes, głównie poprzez inicjowanie i realizację programów, których głównymi beneficjentami są konsorcja składające się z przedstawicieli nauki i gospodarki. NCBR przyznaje dofinansowanie na badania stosowane, w tym przemysłowe oraz prace rozwojowe, a także na projekty badawcze, których rezultatem będą wyniki, rozwiązania, opracowania dające się przełożyć na konkretne zastosowania w praktyce tj. patenty, technologie, rozwiązania demonstracyjne.

Postęp w realizacji projektów mierzony jest zdolnością do przeniesienia pomysłu z laboratorium na rynek, stosując w tym celu ocenę poziomu gotowości technologicznej TRL (ang. Technology Readiness Level). Co do zasady NCBR finansuje projekty w zakresie TRL2-TRL9, gdzie poziomy TRL2- TRL6 oznaczają badania przemysłowe, a TRL7-TRL9 - eksperymentalne prace rozwojowe. W ramach projektów NCBR nie finansuje etapu wdrożenia wyników badań
do produkcji.

W ramach realizowanych programów i przedsięwzięć znaczącą rolę odgrywają projekty związane z medycyną i ochroną zdrowia. NCBR uruchamia programy i konkursy dedykowane temu obszarowi tematycznemu, w szczególności:

1.         STRATEGMED – celem programu jest uzyskanie zasadniczego postępu w zakresie zwalczania chorób cywilizacyjnych oraz medycyny regeneracyjnej
na bazie wyników badań naukowych i prac rozwojowych prowadzonych
w czterech obszarach:

• Kardiologii i kardiochirurgii;
• Onkologii;
• Neurologii i zmysłach;
• Medycynie regeneracyjnej.

2.         Wsparcie szpitali jednoimiennych - NCBR przyznało środki finansowe
na wykonanie projektów obejmujących badania naukowe lub prace rozwojowe dotyczące metod prewencji rozprzestrzeniania się koronawirusa. W ramach projektów opracowano szereg rozwiązań, które bezpośrednio przyczyniają
się do skuteczniejszej walki z pandemią. Część z Beneficjentów dzięki środkom uzyskanym w ramach przedsięwzięcia opracowało procedury i metody prewencji transmisji koronawirusa, które z powodzeniem mogą zastosować w codziennej praktyce szpitalnej lub próbować implementować je w innych ośrodkach medycznych. Oprócz zbioru zasad i czynności pomagających skutecznie hamować rozprzestrzenianie się koronawirusa, wiele szpitali opracowało konkretne rozwiązania, technologie i wyroby medyczne. W ramach realizowanych projektów powstał m.in. innowacyjny test diagnostyczny
dla zakażonych SARS-CoV-2, który umożliwia szybką ocenę potencjalnego przebiegu choroby COVID-19, opracowano również schematy diagnostyczne wykorzystując cyfrowe narzędzia analityczne oraz zaawansowaną analizę cało genomową. Ponadto w Centralnym Szpitalu klinicznym MSWiA powstało laboratorium diagnostyki genetycznej dla pacjentów z COVID-19, ale również
dla tych pacjentów, którzy w przyszłości będą potrzebowali szybkiej diagnostyki genetycznej. Z kolei inny Beneficjent oceniał wpływ podania osocza na przebieg objawowego zakażenia SARS-CoV-2. Opracowano m.in. schemat kwalifikacji
i leczenia chorych osoczem ozdrowieńców. Większość projektów realizowanych w ramach przedsięwzięcia zakończy się w 2022 roku.

3.         Konkurs Koronawirusy w ramach Szybkiej Ścieżki POIR - dofinansowanie w projektach przeznaczone zostało na realizację projektów badawczo-rozwojowych z zakresu przeciwdziałania rozprzestrzenianiu się pandemii koronawirusów, w tym SARS-CoV-2. Projekty obejmują również zagadnienia związane z poprawą bezpieczeństwa biologicznego i ochroną społeczeństwa oraz wsparciem jego funkcjonowania w stanach zagrożenia epidemiologicznego. Celem projektów jest opracowanie innowacyjnego rozwiązania możliwego
do wdrożenia w działalności gospodarczej.

4.         NUTRITECH – nowy program uruchamiany w 2022 r., którego celem
jest m.in. wdrożenie opracowanych rozwiązań zmniejszających ryzyko występowania przewlekłych chorób niezakaźnych oraz skierowanych do osób dotkniętych przewlekłymi chorobami niezakaźnymi (cukrzyca, otyłość, choroby układu krążenia, nadciśnienie tętnicze, osteoporoza).

W roku 2022 NCBR na projekty związane z medycyną i ochroną zdrowia realizowane przez zespoły naukowe uczelni i ośrodki naukowe zamierza przeznaczyć środki w wysokości  ok. 151,3 mln zł. Środki te przeznaczone
są dla beneficjentów, z którymi NCBR podpisał umowy na dofinansowanie.

Należy również zauważyć, że projekty związane z medycyną i ochroną zdrowia finansowane są również ze środków pozostających w dyspozycji Agencji Badań Medycznych (dalej: ABM) nadzorowanej przez ministra właściwego ds. zdrowia. ABM, będąca państwową agencją odpowiedzialną za rozwój badań w dziedzinie nauk medycznych i nauk o zdrowiu, jest podmiotem, którego celem jest budowa innowacyjnego systemu opieki zdrowotnej, w szczególności w zakresie niekomercyjnych badań klinicznych. Zadaniem Agencji jest zapewnienie proporcjonalnego finansowania nauk medycznych i nauk o zdrowiu
we wszystkich istotnych zakresach:

• badań podstawowych,
• prac badawczo-rozwojowych,
• badań klinicznych produktów leczniczych i wyrobów medycznych,
• badań epidemiologicznych,
• badań dotyczących zarządzania,
• rozwoju i optymalizacji systemu ochrony zdrowia.

W zakresie kwestii dotyczącej tego, czy polskie firmy, które wdrożyłyby do produkcji i zarazem promowałyby w Polsce i za granicą polskie respiratory, będą mogły liczyć na ulgi lub innego rodzaju wsparcie ze strony państwa, pragnę uprzejmie wyjaśnić, że kwestie te pozostają poza zakresem kompetencji ministra  właściwego ds. szkolnictwa wyższego i nauki.

Poniżej przedstawiam stanowisko przedłożone przez Ministra Rozwoju i Technologii w tej sprawie, który wskazał, iż wprowadzono rozwiązania wspierające polskich przedsiębiorców tym zakresie. Podmioty prowadzące działalność badawczo-rozwojową, które w wyniku realizowanych prac stworzyły nowy produkt mogą skorzystać z ulgi podatkowej na prototypy, która weszła w życie w dniu 01.01.2022 r. Przepisy dotyczące tej ulgi zawiera ustawa z dnia 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (nowy art. 26ga ustawy PIT oraz nowy artykuł 18ea ustawy CIT).

Ulga ta umożliwia dokonanie dodatkowego odpisu w wysokości 30% kosztów produkcji próbnej nowego produktu i wprowadzenia go na rynek.
Ustawa precyzuje pojęcie kosztów produkcji próbnej. Są to koszty nabycia, wytworzenia lub ulepszenia środków trwałych niezbędnych do uruchomienia produkcji próbnej nowego produktu, materiały i surowce do produkcji próbnej, koszty badań, ekspertyz, przygotowania dokumentacji do uzyskania certyfikatu, homologacji, znaku CE, znaku bezpieczeństwa, uzyskania lub utrzymania zezwolenia na obrót lub innych obowiązkowych dokumentów lub oznakowań związanych z dopuszczeniem do obrotu lub użytkowania oraz koszty opłat pobieranych w celu ich uzyskania, odnowienia lub przedłużenia, koszty badań cyklu życia produktu oraz systemu weryfikacji technologii środowiskowych.

Przedsiębiorcy mogą także skorzystać z kolejnego rozwiązania zawartego we wspomnianej ustawie – ulgi podatkowej na ekspansję. Została ona opisana w art. 18eb ust. 7 ustawy o CIT oraz art. 26gb ust. 7 ustawy o PIT.
Również i w tym przypadku ustawa określiła koszty, które mogą być dodatkowo odpisane od podstawy opodatkowania: koszty uczestnictwa w targach poniesione na organizację miejsca wystawowego, zakup biletów lotniczych dla pracowników i podatnika, zakwaterowanie i wyżywienie dla pracowników
i podatnika, koszty - działań promocyjnoinformacyjnych, w tym zakupu przestrzeni reklamowych, przygotowania strony internetowej, publikacji prasowych, broszur, katalogów informacyjnych i ulotek, dotyczących produktów, koszty dostosowania opakowań produktów do wymagań kontrahentów, koszty przygotowania dokumentacji umożliwiającej sprzedaż produktów, w szczególności dotyczącej certyfikacji towarów oraz rejestracji znaków towarowych czy też przygotowania dokumentacji niezbędnej do przystąpienia do przetargu, a także w celu składania ofert innym podmiotom.

Warunkiem odliczenia jest wzrost przychodów ze sprzedaży produktów lub osiągnięcie przychodów ze sprzedaży produktów dotychczas nieoferowanych, lub nieoferowanych w danym kraju, w ciągu dwóch lat, licząc od roku podatkowego, w którym podatnik poniósł koszty.

Wspomniane powyżej ulgi powinny ułatwić przedsiębiorstwom inwestycje wdrożeniowe oraz ekspansję na nowe rynki."

***

A oto tekst interpelacji poselskiej o numerze 31213, złożonej w  Sejmie RP przez Jana Szopińskiego i Wojciecha Maksymowicza 23 marca 2022 r.:

opr. nim, 16 czerwca 2022 r.